Για ηθική και βιωσιμότητα ακούμε πλέον πολύ συχνά ευρισκόμενοι στην αρχή μιας επανάστασης στη βιομηχανία της μόδας. Ωστόσο, είναι πραγματικά δύσκολο να καταλάβουμε ποια εταιρεία κινείται πραγματικά προς εκείνη την κατεύθυνση (ή όχι). Μόνο το 5% παρέχει διαφάνεια σχετικά με τις συνθήκες εργασίας των ανθρώπων της και μόνο το 16% δημοσιεύει στοιχεία σχετικά με την συνολική εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα. Δεν είναι, όμως, μόνο η παραπληροφόρηση ή η έλλειψη πληροφόρησης. Η δυσκολία έγκειται στο γεγονός ότι υπάρχουν πολλά στάδια στο δρόμο από την παραγωγή στην κατανάλωση που χρειάζονται έλεγχο. Είναι περίπλοκο, μα υπάρχουν τρόποι να ρίξουμε φως στα πράγματα.

Το πιο εύκολο πράγμα που μπορείς να κάνεις για αρχή είναι να αναλογιστείς την «τιμούλα». Αφενός ό,τι πληρώσεις, παίρνεις, αφετέρου είναι μια ένδειξη για το πόσο χαμηλοί μπορεί να είναι οι μισθοί του εργατικού δυναμικού και αυτό κάτι λέει για την ηθική μιας εταιρείας. Στην τελική, μαζεύοντας χρήματα για να επενδύσεις σε κάτι ακριβότερο από το T-shirt των 5 ευρώ, αυτομάτως αγοράζεις λιγότερα ρούχα, οπότε βάζεις το λιθαράκι σου στη μείωση της σπατάλης υφασμάτων.

Αναρωτώμενοι από τι είναι φτιαγμένα τα ρούχα μας, οφείλουμε να τεστάρουμε τόσο τα υφάσματα που χρησιμοποιούνται, όσο και τα χημικά στην επεξεργασία αυτών των υφασμάτων. Η καλύτερη επιλογή που θα μπορούσες να κάνεις είναι ρούχα από vegan εναλλακτικές. Προτίμησε λινό, βιομηχανική κάνναβη, μετάξι ή Tencel (ή αλλιώς vegan βισκόζη). Ακόμα, θα πρέπει να σκεφτείς διπλά πριν αγοράσεις ρούχα από ανακυκλωμένο πλαστικό, γιατί ενδέχεται να «γεννούν» μικροπλαστικό έπειτα από κάθε πλύση.

Όσον αφορά στη χώρα προέλευσης των ρούχων, αν κάποιο brand έχει μεταφέρει τα εργοστάσιά του σε κάποια αναπτυσσόμενη χώρα (πιθανόν της Ασίας) δεν είναι και το καλύτερο δείγμα για την ηθική της εταιρείας. Συχνά οι μισθοί εκεί είναι πολύ χαμηλοί, χρώμιο και αλουμίνιο ρέουν στα ποτάμια της και λίγοι είναι οι νόμοι που προστατεύουν τα δικαιώματα του εργατικού δυναμικού. Ακόμα και αν επιβληθεί πρόστιμο στα «μεγάλα κεφάλια» θα είναι σχετικά μικρό και εξαγοράσιμο.

Οι πομπώδεις δηλώσεις μέσα από διαφημιστικές καμπάνιες ή πολλά υποσχόμενες ετικέτες δεν είναι κάτι που συναντάς στις επιχειρήσεις που βασίζουν τις πρακτικές τους στην ηθική . Αντιθέτως, κατευθύνουν με τον καλύτερο τρόπο ευσυνείδητους καταναλωτές, που είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν παραπάνω, αν πρόκειται για κάποιο – φερόμενο ως – οικολογικό προϊόν. Η προβλεπόμενη παρόρμηση αυτής της μερίδας καταναλωτών είναι σωστά υπολογισμένη.

Οφείλουμε να ξεκαθαρίσουμε ότι οι ταμπέλες τύπου «φυσικό», «χειροποίητο», «τοπικό» δεν συνεπάγονται απαραίτητα οικολογικό χαρακτήρα. Επιπλέον, εταιρείες που απλώς υπερτονίζουν τα βασικά (λέγοντας φερ’ ειπείν πως είναι κατά της παιδικής εργασίας) θέτουν την ίδια την ηθική τους υπό αμφισβήτηση.

Φυσικά, κι εσύ κι εγώ και όλοι έχουμε πέσει κάποια στιγμή στην παγίδα του «καλού» marketing. Άλλωστε, οι πρακτικές τους στοχεύουν ακριβώς στο συναίσθημα ή στους ευσεβείς πόθους μας, συνειδητά και υποσυνείδητα. Κλασικό παράδειγμα είναι η πρακτική του να υπόσχονται ότι κάποιο μέρος των εσόδων τους προορίζεται «για καλό σκοπό». Συχνά δεν υπάρχει καμία πραγματική δέσμευση. Το ακριβές ποσό χρημάτων, που προορίζεται για τον εκάστοτε καλό σκοπό, σπανίως δημοσιεύεται ή όταν κοινοποιείται συνήθως δεν είναι σαφές, διότι πιθανόν είναι απειροελάχιστο. Γιατί, λοιπόν, να μην στηρίζουμε κάποιες μικρότερες επιχειρήσεις με συνεπεία λόγου και έργων, όπως η SeeMe.org και η Ninety Percent.

Η ποικιλία ρούχων και ο πολλαπλασιασμός των collection στο δεκαπλάσιο προσφέρει στο δυναμικό των εταιρειών κυρίως πίεση και χείριστες συνθήκες εργασίας, μια προσέγγιση όχι και πολύ ηθική.

Επικεντρώσου σε ιστοσελίδες αξιολόγησης και βαθμολόγησης των εταιρειών. Επικεντρώσου σε περιοδικά που πρακτικά δεν έχουν κάποιο συμφέρον ή συνεργάζονται με οικολογικά brands (εν αντιθέσει με τη Vogue ή το Marie Claire). Μπορείς να ενημερώνεσαι επαρκώς από πηγές όπως: Good On You, Baptist World Aid, Transparency Tracker και Environmental Working Group. Αυτές οι ιστοσελίδες βασίζουν τις πληροφορίες τους σε αναφορές και ερωτηματολόγια. Αξιολογούν την ηθική των διαφόρων εταιρειών με βάση τη πολιτική τους ως προς τη μισθοδοσία, τη μεταχείριση των ζώων ακόμα και τη συσκευασία. Φυσικά, μην ξεχάσεις και την επιλογή «The Big Fashion Stitch Up» της Greenpeace.

Αγαπάς την μόδα που σέβεται τον άνθρωπο, τα ζώα και το περιβάλλον; Έλα στην ομάδα μας στο Facebook και το Instagram, για να γράψουμε μαζί το μανιφέστο της μόδας… από την αρχή!