Sustainability, slow fashion, fast fashion, transparency και άλλα πολλά. Φαντάζομαι ότι χρησιμοποιείς πολλές από αυτές τις έννοιες της βιώσιμης μόδας και διαβάζεις ακόμα περισσότερες. Οι έννοιες αυτές αποτελούν βασικά στοιχεία της συζήτησης που έχει φουντώσει τα τελευταία χρόνια γύρω από τη βιομηχανία της μόδας. Πολύ συχνά η ροή των πληροφοριών μοιάζει χαοτική και το νόημα χάνεται κάπου στη μετάφραση.

Δεν χρειάζεται, όμως, να ανησυχείς καθόλου, είμαστε εδώ για εσένα! Αυτό το άρθρο είναι κάτι σαν «γλωσσάρι» στο οποίο θα μπορείς να ανατρέχεις όταν θες να ξεκαθαρίσεις τη σημασία κάποιας από τις βασικές έννοιες της βιώσιμης μόδας. Πάμε, λοιπόν, να ξεκινήσουμε από τα κυριότερα.

Η βιώσιμη μόδα (sustainable fashion) αποτελεί ένα από τα φλέγοντα ζητήματα της τελευταίας τριακονταετίας. Παράλληλα, πολύ συχνά ακούμε κάποια εταιρεία να χαρακτηρίζει την παραγωγή της ως βιώσιμη ή βλέπουμε brands να κατηγορούνται πως δεν υιοθετούν βιώσιμες πρακτικές. Η έννοια, λοιπόν, του sustainability αναφέρεται σε μία συνεχή προσπάθεια που έχει ως σκοπό την ομαλή και αρμονική αλληλεξάρτηση ανάμεσα στο ανθρώπινο και το φυσικό στοιχείο. Ως βασικά στοιχεία ας κρατήσουμε στο μυαλό μας το κοινωνικό, το πολιτισμικό, το περιβαλλοντικό και το οικονομικό. Όταν τα στοιχεία αυτά συνυπάρχουν με κοινό γνώμονα την ισορροπία, μπορούμε να μιλάμε για βιωσιμότητα.

Ως γρήγορη μόδα (fast fashion) ορίζεται το μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης που βασίζεται στην γρήγορη εναλλαγή των στυλ και στις χαμηλές ή/και εκπτωτικές τιμές των προϊόντων. Γνωρίζοντας μεγάλη ανάπτυξη από τα ‘90s, έχει σωρεία αρνητικών επιπτώσεων σε όλη την αλυσίδα της παραγωγής και του περιβάλλοντος. Δυστυχώς, είναι ακόμη ιδιαίτερα διαδεδομένο ως πρακτική. Επίσης, βρίσκει πρόσφορο έδαφος λόγω της εκμετάλλευσης της χαμηλά αμοιβόμενης και της παιδικής εργασίας σε χώρες που υποφέρουν οικονομικά.

Σίγουρα θα έχεις παρατηρήσει πως όσο περισσότερο διευρύνεται η δημόσια συζήτηση για το sustainability, τόσες περισσότερες εταιρείες στον χώρο της μόδας σπεύδουν να δηλώσουν πως είναι βιώσιμες. Κάπου εδώ μπαίνει στο παιχνίδι η έννοια της διαφάνειας (transparency). Ουσιαστικά μας βοηθάει να καταλάβουμε κατά πόσο μία εταιρεία λειτουργεί όντως με τρόπο βιώσιμο και ηθικό. Πρόκειται για την απαίτηση που δεσμεύει μία εταιρεία, ώστε να δηλώνει με τρόπο ρητό και να αναλαμβάνει ευθύνη για κάθε στάδιο της αλυσίδας παραγωγής των προϊόντων της, καθώς και να πράττει αναλόγως. Σκοπός της πρακτικής αυτής είναι να διαπιστώνεται ο περιβαλλοντικός και κοινωνικός αντίκτυπος της διαδικασίας παραγωγής.

Το λεγόμενο greenwashing είναι μία οδός που ακολουθείται συχνά από πολυεθνικές εταιρείες στη βιομηχανία της μόδας. Πρόκειται για στρατηγική εταιρικού marketing κάποιων εταιρειών που εκμεταλλεύονται το αυξημένο ενδιαφέρον του αγοραστικού κοινού για τη βιωσιμότητα. Αυτό συνεπάγεται να προχωρούν σε ψευδείς ή παραπλανητικές δηλώσεις, ώστε να ενισχύσουν τη δημοφιλία τους. Οι δηλώσεις αυτές μπορεί να αφορούν ολόκληρη την παραγωγή ή κάποια κολεξιόν της που παρουσιάζεται συνήθως ως “green”, “conscious” ή/και environmentally friendly”, χωρίς κάτι τέτοιο να ισχύει. 

Άλλη μία από τις βασικές έννοιες της βιώσιμης μόδας είναι αυτή των φυσικών υλικών (natural materials). Με σκοπό να ορίσουμε για ποια ακριβώς υλικά μιλάμε και κατά πόσο αυτά είναι όντως τόσο φιλικά όσο παρουσιάζονται, ας τα χωρίσουμε σε δύο κατηγορίες:

1. Τα cellulose και plant-based (π.χ. βαμβάκι, λινό) και
2. Τα animal-based (π.χ. δέρμα, μετάξι, μαλλί).

Προκειμένου να διαπιστώσεις εάν ένα φυσικό υλικό είναι όντως φιλικό προς το περιβάλλον, χρειάζεται να έχεις ολοκληρωμένες πληροφορίες. Πιο συγκεκριμένα, είναι σημαντικό να γνωρίζεις την προέλευση του υλικού, αλλά και τις συνθήκες υπό τις οποίες παράγεται.

Είναι γεγονός πως ο διάλογος σχετικά με τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές προσλαμβάνουσες της εποχής μας είναι ιδιαίτερα έντονος. Μία από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε είναι το να γνωρίζουμε ακριβώς για τι μιλάμε, αλλά και το γιατί και με ποιον τρόπο τοποθετούμαστε για αυτό. Μην ξεχνάς πως η πληροφορία υπάρχει παντού εκεί έξω, αρκεί να κάνουμε όλοι ένα βήμα πίσω και να ακούσουμε προτού μιλήσουμε. Γιατί τελικά η γνώση και η εφαρμογή της είναι δύναμη!  

Αγαπάς την μόδα που σέβεται τον άνθρωπο, τα ζώα και το περιβάλλον; Έλα στην ομάδα μας στο Facebook και το Instagram, για να γράψουμε μαζί το μανιφέστο της μόδας… από την αρχή!