Κάθε πράξη μας, έχει ένα περιβαλλοντικό αποτύπωμα στον πλανήτη. Από το συνολικό αποτύπωμα του ανθρώπου στη Γη, αυτό της μόδας αντιπροσωπεύει το 10%. Για να καταλάβεις καλύτερα την έκταση του προβλήματος, οι εκπομπή αερίου από την βιομηχανία της μόδας, ισούται με την εκπομπή αερίου της ναυτιλίας και της αεροπορίας, μαζί! Σύμφωνα με στατιστικά, αγοράζουμε 60% περισσότερο απ’όσο αγοράζαμε το 2000, ενώ το κάθε μας ρούχο πλέον χρησιμοποιείται για το μισό χρονικό διάστημα απ’ ότι τότε. (Drew & Yehounme, 2017).

Το ερώτημα είναι, ποιο είναι πραγματικά το αποτύπωμα της μόδας και των ρούχων μας στο περιβάλλον;

Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της βιομηχανίας της μόδας αποτελεί το 10% των εκπομπών αερίου παγκοσμίως, και περίπου το 20% των αποβλήτων εργοστασίων στο νερό.

Η βιομηχανία της μόδας, έχει πολύ περίπλοκες εφοδιαστικές αλυσίδες. Έτσι είναι δύσκολο να υπολογίσουμε πόσες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα προκαλούνται ακριβώς για την παραγωγή ενός νέου jacket ή τζιν, για παράδειγμα.

Ενώ τα περισσότερα καταναλωτικά προϊόντα έχουν επιπτώσεις στο περιβάλλον για την παραγωγή και την μεταφορά τους, αυτό που κάνει το αποτύπωμα της μόδας τόσο μεγάλο και προβληματικό είναι ο μανιώδης ρυθμός αλλαγής της.

Και ακόμα χειρότερα, η μόδα όχι μόνο αλλάζει συνεχώς, αλλά ενθαρρύνει ή ίδια την αλλαγή, αφού έτσι η βιομηχανία πλουτίζει.

Κάθε σεζόν (ή μικρο-σεζόν) που περνάει, οι καταναλωτές πιέζονται μέσω του μάρκετινγκ των εταιρειών και των στάνταρ που επιβάλλει ο καταναλωτικός «κόσμος» του Instagram να αγοράζουν συνέχεια ρούχα στην τελευταία λέξη της μόδας, ώστε να παραμείνουν στα trends.

Όπως είπαμε, είναι δύσκολο να δούμε ακριβώς το περιβαλλοντικό αποτύπωμα κάθε ρούχου, αλλά ας πάρουμε ως παράδειγμα ένα τζιν παντελόνι.

Για να καλλιεργηθεί το βαμβάκι χρειάζεται μια τεράστια ποσότητα νερού, ενώ ταυτόχρονα για τη βαφή του και όλες τις διαδικασίες παραγωγής που υπόκειται το ρούχο, χρησιμοποιείται ακόμα περισσότερο νερό. Εκτιμάται ότι ένα τζιν παντελόνι χρειάζεται 1 κιλό βαμβάκι για να παραχθεί. Και επειδή το βαμβάκι έχει την τάση να φυτρώνει σε ξηρά περιβάλλοντα, η παραγωγή αυτού του ενός κιλού απαιτεί περίπου 7.5000- 10.000 λίτρα νερού…αυτό είναι το νερό που πίνει ένας άνθρωπος μέσα σε 10 χρόνια!

Ευτυχώς, υπάρχουν τρόποι ώστε το denim να απαιτεί λιγότερους πόρους για να παραχθεί.

Τα τζιν παντελόνια που είναι φτιαγμένα από φυσικά υλικά ή από οργανικό βαμβάκι χρησιμοποιούν λιγότερο νερό και λιγότερο επιβλαβείς διαδικασίες για να παραχθούν. Αυτό σημαίνει λιγότερο bleaching (ξάνοιγμα του χρώματος), λιγότερο sandblasting (διαδικασία που δίνει την όψη του «φορεμένου») και λιγότερο pre-washing (διαδικασία που κάνει το τζιν πιο μαλακό και άνετο).

Δυστυχώς, αυτό σημαίνει ότι μερικά από τα πιο διάσημα τζιν στον κόσμο (όπως π.χ τα Levi’s), έχουν και το χειρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Για παράδειγμα, οι βαφή του υφάσματος μολύνει τα θαλάσσια σώματα προκαλώντας ολέθριες επιπτώσεις στη θαλάσσια ζωή και το πόσιμο νερό. Επίσης, το υλικό elastane που κάνει τα τζιν να είναι ελαστικά στο σώμα, παράγεται από συνθετικά υλικά. Τα υλικά αυτά, παράγονται από πλαστικό το οποίο δεν μπορεί να ανακυκλωθεί και έτσι αυξάνει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του ρούχου.

Περίπου το 1/3 από τις εκπομπές αερίου προέρχονται από την παραγωγή των ινών και του υφάσματος, ενώ 8% προέρχεται από το κόψιμο, το ράψιμο και το φινίρισμα των τζιν. Η συσκευασία και η μεταφορά τους αποτελούν το 16%, ενώ το υπόλοιπο 40% προέρχεται από τους ίδιους τους καταναλωτές – όταν πλένουν το τζιν – και όταν το πετάνε στα σκουπίδια και καταλήγει σε σκουπιδότοπο.

Ο πιο φιλικός τρόπος για να βοηθήσεις το περιβάλλον είναι να επιλέγεις τζιν φτιαγμένα από αγνό denim. Για να σιγουρευτείς αν συμβαίνει αυτό, ρίξε μια ματιά στο ταμπελάκι τους. Υπάρχουν κάποια προγράμματα που δίνουν πιστοποιήσεις, όπως το “Better Cotton Initiative” ή το “Global Organic Textile Standard”.

Το υλικό που χρησιμοποιείται συχνότερα στα ρούχα δεν είναι το βαμβάκι, αλλά το polyester. Παγκοσμίως, το 65% των ρούχων που φοράμε περιέχουν polyester.

Περίπου 70 εκατ. Βαρέλια πετρελαίου χρησιμοποιούνται κάθε χρόνο για να παράγουν ίνες polyester στα ρούχα μας. Ο λόγος που χρησιμοποιείται τόσο είναι η βολικότητά του – το polyester είναι εύκολο να καθαριστεί και έχει διάρκεια. Είναι επίσης ελαφρύ και οικονομικό για τους παραγωγούς. Όμως, μια μπλούζα φτιαγμένη από polyester έχει το διπλάσιο αποτύπωμα από μια από βαμβάκι.

Ένας τρόπος που μπορεί να μειώσει το αποτύπωμα του polyester από τα ρούχα μας, είναι η χρήση του ανακυκλωμένου polyester. Το ανακυκλωμένο polyester προκαλεί τη μισή μέχρι το ¼ από την εκπομπή αερίου που προκαλεί το κανονικό polyester. Βέβαια, ακόμα και το ανακυκλωμένο polyester δεν αποτελεί μια καλή μακροχρόνια λύση, καθώς το polyester γενικότερα χρειάζεται εκατοντάδες χρόνια μέχρι να αποσυνθεθεί.

Τα φυσικά υλικά δεν είναι απαραίτητα και βιώσιμα καθώς απαιτούν τεράστιες ποσότητες νερού, βαφής και μεταφοράς. Το βιολογικό βαμβάκι μπορεί να είναι καλύτερο για τους αγρότες που διαφορετικά θα εκτίθενται σε τεράστια επίπεδα φυτοφαρμάκων, αλλά η τεράστια χρήση νερού παραμένει ίδια.

Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί μια τεράστια καινοτομία η οποία δημιουργεί ρούχα με μικρότερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο: τα ρούχα που κατασκευάζονται από περιβαλλοντικά βιώσιμα υλικά, αρχίζουν να γίνονται όλο και πιο διαδεδομένα!

Πολλές εταιρείες προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν απόβλητα από ξύλο, φρούτα και άλλα φυσικά υλικά για να δημιουργήσουν τα υφάσματα τους. Σίγουρα θα έχεις δει κάπου κάτι από αυτά, για παράδειγμα ύφασμα από ανακυκλωμένα πλαστικά μπουκάλια. Άλλοι χρησιμοποιούν εναλλακτικούς τρόπους βαφής υφασμάτων ή αναζητούν υλικά που μπορούν να αποσυνθεθούν πιο εύκολα αφού πεταχτούν.

Το ευχάριστο είναι ότι η βιομηχανία της μόδας εξελίσσεται συνεχώς και πλέον η τάση είναι ξεκάθαρα στραμμένη προς το περιβάλλον. Το sustainability έχει εκτοξευθεί τα τελευταία χρόνια και οι καταναλωτές θέλουν να ενημερώνονται όλο και περισσότερο. Επομένως, το πώς θα διαμορφώσουμε την δική μας «ντουλάπα» ώστε να είναι πιο φιλική προς το περιβάλλον, είναι στο χέρι μας. Φτάνει να ενημερωνόμαστε και να επενδύουμε τα χρήματά μας σε ποιοτικά προϊόντα που πραγματικά αξίζουν.

Αγαπάς την μόδα που σέβεται τον άνθρωπο, τα ζώα και το περιβάλλον; Έλα στην ομάδα μας στο Facebook και το Instagram, για να γράψουμε μαζί το μανιφέστο της μόδας… από την αρχή!