Όπως έχουμε δει και σε προηγούμενα άρθρα μας, οι επιπτώσεις της γρήγορης μόδας στον πλανήτη είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές και θα έπρεπε να μας απασχολούν όλους. Ωστόσο, η ιστορία δεν σταματά εκεί. Ο εξαντλητικά γρήγορος ρυθμός παραγωγής του fast fashion έχει επιπτώσεις και στους ίδιους στους ανθρώπους που φτιάχνουν τα ρούχα, καθώς και στην τοπική κοινωνία. Πάμε λοιπόν να δούμε αναλυτικά, όλες τις αρνητικές επιπτώσεις που προκαλεί η γρήγορη μόδα στον τόπο παραγωγής των ρούχων, σε όλα τα επίπεδα.

Τα συνθετικά υφάσματα (με «πρωταγωνιστή» τον πολυεστέρα και το elastane), τα χρώματα, το φινίρισμα των υφασμάτων, το ζωικό δέρμα είναι κάποιες μόνο από τις ουσίες που περιέχουν πολύ βλαβερά χημικά για τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Η συνεχής ανάγκη για μεγάλη και γρήγορη παραγωγή ρούχων οδηγεί στην υπερεκμετάλλευση των τοπικών φυσικών πόρων, την ρύπανση του τοπικού οικοσυστήματος και της βιοποικιλότητας. Υπάρχουν τεράστιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, ρίψη λυμάτων των εργοστασίων στους πλησιέστερους υγροτόπους και τις χωματερές. Το αποτέλεσμα; Η γη, το νερό και η ατμόσφαιρα να μολύνονται, αφήνοντας τους κατοίκους της περιοχής να τρέφονται από δηλητηριασμένα εδάφη και να ζουν σε ένα τοξικό περιβάλλον. Ο τόπος τους μετατρέπεται ξαφνικά σε «νεκρή ζώνη».

Όσον αφορά την καλλιέργεια των πρώτων υλών των υφασμάτων, πρώτη η Κίνα και έπειτα η Ινδία είναι οι δύο χώρες με τη μεγαλύτερη παραγωγή βαμβακιού στον κόσμο. Οι χώρες αυτές παράγουν γενετικώς τροποποιημένο βαμβάκι για να καταφέρουν να καλύψουν τη συνεχώς αυξανόμενη ζήτησή του από τις βιομηχανίες της μόδας.

Οι αγρότες στις καλλιέργειες αυτές έρχονται καθημερινά σε επαφή με τοξικά φυτοφάρμακα και δηλητηριώδεις ουσίες (όπως παρασιτοκτόνα, λιπάσματα κ.λπ.). Η πλειονότητα μακροπρόθεσμα εμφανίζει σοβαρά προβλήματα υγείας όπως δερματοπάθειες, επιμολύνσεις και καρκίνο. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες υπολογίζεται ότι περίπου 250.000 αγρότες έχουν προβεί σε πράξη αυτοχειρίας, λόγω της κακής σοδειάς και της απάτης που αποδεικνύεται ο εισαγόμενος αυτός σπόρος. Ο αριθμός είναι τεράστιος.

«Όταν η φύση αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα και εμείς οι άνθρωποι θα αντιμετωπίσουμε σοβαρά προβλήματα.», δήλωσε η Sandra Díaz, μία από τους συμπροέδρους της Παγκόσμιας Έκθεσης Αξιολόγησης για τη Βιοποικιλότητα και τις Υπηρεσίες Οικοσυστημάτων (IPBES).

Απίστευτες υπερωρίες, χαμηλοί και ανεπαρκείς μισθοί, έλλειψη ύπαρξης συνδικαλιστικών και εργατικών οργανώσεων και σωματείων. Λίγα μόνο από τα παραδείγματα που σκιαγραφούν τις συνθήκες υπό τις οποίες οι εργάτες ενδυμάτων υποβάλλονται σε εργασία, καθημερινά. Ακραία φαινόμενα (για τα δεδομένα του δυτικού πολιτισμού φυσικά) όπως αυτό της παιδικής εργασίας και εκμετάλλευσης, της ακατάπαυστης εργασίας χωρίς διαλείμματα είναι η δική τους πραγματικότητα.

Οι εργάτες/τριες δουλεύουν στα λεγόμενα «sweatshops». Ένα εργοστάσιο όπου χειρώνακτες εργάτες και εργάτριες απασχολούνται στη παραγωγή των ρούχων συνήθως με πολύ χαμηλούς μισθούς, για πολλές ώρες, υπό κακές υγειονομικές συνθήκες και σε αμφιβόλου ποιότητας κτήρια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ενός sweatshop το οποίο κατέρρευσε λόγω κακής ποιότητας κατασκευής, ήταν το κτήριο Ράνα Πλάζα στο Μπαγκλαντές, όπου και σκοτώθηκαν 1.127 εργαζόμενοι και 2.450 τραυματίστηκαν. Το γεγονός αυτό προβλήθηκε έντονα από τα media σε όλο τον κόσμο και έριξε φως στις πραγματικές συνθήκες εργασίας, πίσω από τις εταιρείες γρήγορης μόδας.

Σύμφωνα με έρευνες, το 80% του εργατικού δυναμικού απαρτίζεται από γυναίκες παραγωγικής ηλικίας (18-24 ετών), οι οποίες συχνά πέφτουν θύματα περιστατικών σεξουαλικής παρενόχλησης, λεκτικής και σωματικής βίας. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αμείβονται λιγότερο συγκριτικά με τους άνδρες συναδέλφους τους για την ίδια παρεχόμενη εργασία.

Οι άνθρωποι αυτοί, όντας αβοήθητοι και ανυπεράσπιστοι, «εγκλωβίζονται» σε αυτόν τον φαύλο κύκλο και αδυνατούν να αναπτύξουν άλλες πτυχές της ζωής τους. Η απουσία υγιών εργασιακών σχέσεων με τους συναδέλφους και τους εργοδότες οδηγεί στην απομόνωσή τους. Απουσιάζουν πλήρως οι έννοιες της κοινότητας, της ενεργούς συμμετοχής στα θέματα που τους ενδιαφέρουν και τους αφορούν, της διεκδίκησης των εργασιακών τους δικαιωμάτων. Αποκλείονται, έτσι, από την παραγωγική διαδικασία και ο λόγος τους θεωρείται περιττός.

Συμπερασματικά, καταλαβαίνουμε ότι για να συντηρηθεί και να λειτουργήσει το μοντέλο της γρήγορης μόδας, χρειάζεται να γίνουν πολλές θυσίες. Θυσίες τόσο από το περιβάλλον, όσο και από τους ανθρώπους. Είναι σημαντικό ως καταναλωτές να γνωρίζουμε τις αξίες που έχει κάθε brand που υποστηρίζουμε και τις πρακτικές που ακολουθεί. Κάθε αγορά μας, είναι ένας “ψήφος”. Η βιώσιμη μόδα είναι η μόνη λύση σε όλα τα παραπάνω προβλήματα. Εσύ, μήπως σκέφτεσαι να την βάλεις στην ζωή σου;

Αγαπάς την μόδα που σέβεται τον άνθρωπο, τα ζώα και το περιβάλλον; Έλα στην ομάδα μας στο Facebook και το Instagram, για να γράψουμε μαζί το μανιφέστο της μόδας… από την αρχή!